Stress is tegenwoordig aardig ingeburgerd in onze maatschappij. Maar kun je ook verslaafd aan zijn? Veel mensen kijken niet op van een beetje meer of minder spanning. Sterker nog, op de werkvloer wordt hoge werkdruk vaak met succes geassocieerd. De één heeft het nog drukker dan de ander en wil niet als luie werknemer bekend staan. Gedreven door competitie- en prestatiedrang stevenen ze recht op een burn-out af.

Gelukkig is dit niet voor iedereen herkenbaar. Het ene bedrijf is het andere niet en er is meer aandacht voor het begrip stress. Feit blijft dat we signalen snel bagatelliseren en onze omgeving vaak niet bijdraagt aan het opmerken ervan. Het is goed om je hiervan bewust te zijn.

Wat houdt een stressverslaving in?

We zitten middenin de vakantietijd. Voor velen een periode van rust en tijd doorbrengen met elkaar. Maar, wordt die rust wel bij iedereen zo ervaren? Mensen die verslaafd zijn aan stress kunnen vaak niet meer ontspannen. Lang wordt er uitgekeken naar iets wat tot ontspanning zou moeten leiden (zoals een vakantie) maar zodra het zover is, is er alsnog spanning en onrust. Eenmaal opgemerkt is er weer stress over de stress etc.

Wanneer je in het dagelijks leven met veel (interne of externe) stressoren te maken hebt is de kans groot dat je chronische stress ervaart. Je wordt dan continue getriggerd tot stress (gedachten) waardoor je bijnieren overuren maken om het hormoon cortisol te produceren. We spreken van een verslaving wanneer je niet meer zonder iets kan. In dit geval is je lichaam verslaafd aan de bijbehorende stresschemie. Deze kun je doorbreken door je patroon te veranderen. verslaafd aan stress

De vele prikkels die we dagelijks hebben te verwerken (extern) gecombineerd met onze interpretatie ervan (intern) maakt dat ons lichaam in het verdedigingsmechanisme van vroeger blijft hangen (vechten, vluchten, bevriezen), terwijl er geen sprake is van een kwestie van leven en dood.
Er ontstaat een steeds grotere disbalans tussen draagkracht en draaglast, inspanning en ontspanning. Je kunt niet meer ‘meebewegen’ met gebeurtenissen. Dingen zijn je snel teveel en je wordt prikkelbaar. Zaak is dan om de balans te herstellen en een periode van leegte in te plannen, waarin je de verbinding aangaat met jezelf, je lichaam en voelt wat het nodig heeft.

Veranderen

Je doorbreekt het patroon van chronische stress door inzicht te krijgen in de oorzaak en het maken van andere keuzes. Wanneer je geen veranderingen doorvoert blijf je tenslotte meer van hetzelfde krijgen. Interne- of externe stressoren zullen moeten afnemen wil je minder stress ervaren. Op deze manier creëer je rust en ruimte voor jezelf. Wat goed kan helpen is om een dag niets in te plannen,
he-le-maal niets, geen één klusje. Op deze manier wordt je creatieve brein gestimuleerd en creëer je ruimte voor nieuwe ideeën en ingevingen. 

Langere tijd vrij nemen of op vakantie gaan is niet een oplossing voor problemen die je ervaart. Wél kan deze tijd eraan bijdragen je dichter bij jezelf te brengen, mits je deze op de juiste manier benut.

Hoe kom je tot rust?

Kan jij je werk en ‘daily life’ situaties makkelijk loslaten? Mensen met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel hebben hier nog wel eens moeite mee. In hun vrije tijd doen ze alsnog dingen voor hun bedrijf of werkgever.

Hoe kom je nou écht tot rust en blijf je niet in je hoofd bezig met je thuis/werk- basis? Ken jezelf en je valkuilen. Genoeg is genoeg. Je bent niet onmisbaar, ook al denk je van wel. Roep jezelf een halt toe en onderneem iets waarvan je tot rust komt.  Wanneer je niet weet wat dit is, ga ernaar op zoek en probeer dingen uit. Het hebben van een drukke agenda en stressvol leven draagt echter ook ergens aan bij. Lees hier over het bezige bijtje.

Ontspannen kun je op verschillende manieren en is minstens zo belangrijk als goede voeding, beweging en slaap. Je kunt dénken dat je genoeg uitrust wanneer je ‘ontspannende’ activiteiten onderneemt. Echter dit gaat lang niet altijd op. Het is de bedoeling te ontspannen op een manier waarbij je écht innerlijk tot rust komt en dit verschil ook daadwerkelijk ervaart.

Kenmerken Schijnontspanning

Waarbij je alsnog met stressoren te maken hebt:

1. Er komt ‘moeten’ bij kijken. De motivatie komt niet van binnenuit. Je laat het je opleggen of je legt het jezelf op.
   Voorbeeld: Om erbij te horen sleep je jezelf naar de sportschool.
2. Fysiek ontspannen, maar mentaal niet. Voorbeeld: Facebook checken terwijl je languit op de bank ligt of een gewelddadige film kijken wat zorgt voor innerlijke wrijving en veel prikkels.
3. Leuke dingen doen met een ‘maar’ -> als afleiding, vlucht om niet alleen te hoeven zijn, in een drukke omgeving, een vriend(in) die je energie kost, om een ander te pleasen, een activiteit die je niet ligt, die te lang duurt etc.

Kenmerken Échte Ontspanning

Niet helemaal zwart wit, maar een aardige richtlijn:

1. Je doet het voor jezelf en gunt jezelf de rust, stilte en verbinding. Motivatie komt van binnenuit. 
2. Je merkt duidelijk verschil voor en na. Het kan als uitlaatklep functioneren en je voelt je lichter na afloop. 
3. Emotie en/of creativiteit kunnen hun weg vinden
4. Je bent vaker alleen dan in gezelschap
5. Je aandacht focus je op één ding en bent mindful in het NU aanwezig
6. Je kunt intens genieten en je volledig overgeven aan dat wat je doet

Voordelen van écht ontspannen zijn eindeloos. Onder andere je weerstand is hoger, je slaapt beter en je vergroot je draagkracht. Aangezien velen van ons gewend zijn aan het plannen van activiteiten, is het aan te raden ook je ontspanningsmomenten in te plannen. Op deze manier kun je er niet onderuit en bewaak je de balans van spanning-ontspanning. 

Merk je dat je nog steeds moeite hebt met ontspannen? Laat een berichtje achter en ik help je verder met een aantal praktische oefeningen.